Tổng quan tình hình xuất nhập khẩu của ngành điều thế giới

Theo thống kê từ tổ chức ITC, tổng số lượng điều thô xuất khẩu trên thế giới năm 2020 là 1,768 triệu tấn, tương đương 2,051 tỷ USD. Trong đó, 10 nước đứng đầu trong mảng xuất khẩu nguyên liệu thô theo thứ tự lần lượt là Bờ Biển Ngà (Côte d’Ivoire), Ghana, Tanzania, Guinea-Bissau, Nigeria, Benin, Indonesia, Burkina Faso, Togo, Senegal (Bảng 1) với tổng sản lượng chiếm 90,79% tổng lượng xuất khẩu toàn thế giới. Như vậy, hạt điều thô nguyên liệu được xuất khẩu chủ yếu từ các nước châu Phi với 9 đại diện nằm trong top 10 (trừ Indonesia). Điều này cho thấy vùng nguyên liệu của hạt điều thế giới hiện đang nằm chủ yếu ở châu Phi, đây cũng là vấn đề khá khó khăn cho ngành điều Việt Nam khi nằm xa vùng nguyên liệu so với một số nước khác.

Bảng 1. Sản lượng điều thô xuất khẩu của các nước trên thế giới 

Nguồn: Pagacas tổng hợp từ ITC - trademap.org

Tình hình nhập khẩu điều thô

Trái với tình trạng xuất khẩu điều thô, các nước nhập khẩu điều thô chủ yếu là các nước có nền sản xuất hạt điều mạnh, trong đó Việt Nam và Ấn Độ đang là hai gã khổng lồ trong làng nhập khẩu điều thô thế giới với tổng sản lượng chiếm 97% toàn thế giới năm 2020. Cụ thể năm 2020 (Biểu đồ 2):

- Việt Nam nhập khẩu 1,233 triệu tấn, chiếm 57% toàn bộ sản lượng nhập khẩu điều thô nguyên liệu của thế giới.

- Trong khi đó Ấn Độ nhập khẩu 0,874 triệu tấn, chiếm 40% toàn bộ sản lượng nhập khẩu điều thô toàn cầu.

Như vậy, có thể nhận thấy Việt Nam và Ấn Độ có vai trò rất quan trọng trong việc tiêu thụ hạt điều thô nguyên liệu của thế giới, đồng thời cũng cho thấy ngành sản xuất hạt điều của hai nước này đang rất phát triển và phụ thuộc rất lớn vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu.

Nguồn: Pagacas tổng hợp từ ITC - trademap.org

Thực trạng xuất nhập khẩu điều thành phẩm

Tình hình xuất khẩu hạt điều thành phẩm

Hạt điều thành phẩm là hạt điều đã trải qua quá trình chế biến hạt điều, bao gồm các sản phẩm nhân trắng sơ chế và các sản phẩm chế biến sâu như hạt điều rang muối, hạt điều rang tẩm vị và các phụ phẩm khác của ngành điều.

Theo thống kê của ITC, Việt Nam và Ấn Độ tiếp tục là hai quốc gia dẫn đầu về xuất khẩu hạt điều thế giới. Trong giai đoạn 2016 - 2020, trung bình tổng lượng xuất khẩu điều nhân thành phẩm toàn cầu đạt 583.960 tấn tương đương 4,257 tỷ USD, trong đó Việt Nam đóng góp tới 360.438 tấn, Ấn Độ đóng góp 71.626 tấn, còn lại là các quốc gia khác với số lượng ít hơn.

Biểu đồ 3 cho thấy, sản lượng xuất khẩu hạt điều nhân của thế giới tăng không đều qua các năm, trong đó năm 2018 là năm khó khăn của ngành điều khi sản lượng giảm đáng kể và thấp nhất trong giai đoạn 2016-2020 khi chỉ đạt 438.764 tấn. Biểu đồ cũng cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ về sản lượng xuất khẩu điều nhân thành phẩm của Việt Nam khi có sự tăng trưởng qua các năm (trừ năm 2018 cũng sụt giảm theo tình hình của thế giới) từ 333.284 tấn năm 2016 lên đến 464.226 tấn năm 2020, chiếm đến 69,8% tổng sản lượng xuất khẩu toàn cầu. Trong khi sản lượng xuất khẩu của quốc gia đứng thứ hai là Ấn Độ lại có sự sụt giảm từ 83.093 tấn năm 2016 xuống còn 51.605 tấn năm 2020, chiếm 7,8% toàn cầu.

Nhìn chung, qua các số liệu thống kê về nguyên liệu và thành phẩm có thể khẳng định Việt Nam đang là quốc gia đứng đầu về sản xuất xuất khẩu hạt điều trên thế giới.

Nguồn: Pagacas tổng hợp từ ITC - trademap.org

Thị trường nhập khẩu hạt điều thành phẩm

Nếu như hạt điều thô nguyên liệu được tiêu thụ chủ yếu ở các quốc gia mạnh về sản xuất như Việt Nam và Ấn Độ thì thị trường nhập khẩu hạt điều thành phẩm lại tập trung chủ yếu ở các quốc gia và vùng lãnh thổ có thu nhập và trình độ phát triển cao. Có khoảng hơn 90 quốc gia và vùng lãnh thổ hiện đã và đang có nhu cầu nhập khẩu hạt điều thành phẩm trên thế giới. Năm quốc gia đứng đầu thế giới về nhập khẩu hạt điều năm 2020 gồm Hoa Kỳ, Đức, Hà Lan, Trung Quốc và Anh. Trong đó, Hoa Kỳ, Đức và Hà Lan luôn nằm trong nhóm 3 thị trường lớn nhất tiêu thụ hạt điều thành phẩm giai đoạn 2016 - 2020 (Số liệu thống kê từ ITC - trademap.org).

Trong năm 2020, tổng lượng nhập khẩu hạt điều thành phẩm trên thế giới đạt 4,025 tỷ đô, tương đương 596,291 tấn hạt điều, trong đó nhóm 3 quốc gia đứng đầu là Hoa Kỳ 27,4%, Đức chiếm 12,2% và Hà Lan chiếm 8,5% thị phần toàn cầu.

Như vậy, thị trường tiêu thụ hạt điều thành phẩm trên thế giới đang có sự phân bổ khá đều và đa dạng với hơn 90 quốc gia và vùng lãnh thổ. Các quốc gia nhóm đầu của thị trường tiêu thụ cũng chiếm chưa tới 50% thị phần thế giới, điều này cho thấy tín hiệu tích cực về sự đón nhận và nhu cầu sử dụng hạt điều là tương đối đồng đều giữa các quốc gia và vùng lãnh thổ.

Nguồn tham khảo:

- Pagacas tổng hợp và phân tích số liệu từ ITC - trademap.org

Xem thêm:

Thị trường tiêu thụ của hạt điều Việt Nam

Sản xuất hạt điều tại Việt Nam

Nguyên liệu của ngành điều Việt Nam

Hạt điều Việt Nam - phân bố, diện tích, sản lượng và đặc điểm mùa vụ

Quá trình phát triển của ngành điều Việt Nam

Vai trò của ngành điều đối với Việt Nam giai đoạn những năm 2000

Nguồn và sản lượng nhập khẩu hạt điều thô của ngành điều Việt Nam

Cách phân biệt hạt điều Việt Nam và hạt điều nước ngoài