Quy trình sản xuất hạt điều
Cùng với sự phát triển của ngành công nghiệp sản xuất và chế biến hạt điều là sự ra đời của nhiều sản phẩm của hạt điều, tuy nhiên, hiện nay phần lớn thành phẩm của ngành chế biến hạt điều của nước ta là hạt điều nhân thành phẩm từ quá trình sơ chế. Quy trình của quá trình chế biến từ hạt điều nguyên liệu thành hạt điều nhân thành phẩm gồm có 8 bước chính như sau (Hình 1):
Bước 1 - Chuẩn bị nguyên liệu: Nguyên liệu đầu vào cho quá trình sản xuất là hạt điều thô đã được phơi khô.
Bước 2 - Sàn cỡ: Hạt điều nguyên liệu được đưa qua các máy sàn cỡ để phân chia kích cỡ được sắp xếp từ lớn đến bé theo thứ tự A, B, C, D.
Bước 3 - Hấp chín: Sau đó, hạt điều được đưa vào các lò hấp với công nghệ hấp hơi nước khoảng 45 đến 60 phút để làm chín hạt điều, làm cho vỏ điều mềm và dẻo hơn.
Bước 4 - Chẻ tách nhân: Sau khi được hấp, hạt điều được chẻ tách nhân thông qua các máy chẻ tự động.
Bước 5 - Sấy nhân: Sau đó, hạt điều được đưa vào các lò sấy, sấy ở nhiệt độ phù hợp để nhân điều chín hơn và lớp vỏ lụa dễ dàng tróc hơn.
Bước 6 - Bóc vỏ lụa: Sau khi sấy, hạt điều nhân được chuyển qua khâu bóc lụa, quá trình bóc lụa được thực hiện hoàn toàn tự động hóa.
Bước 7 - Phân loại: Sau khi bóc vỏ lụa, hạt điều nhân được phân loại để phân chia thành các thành phẩm khác nhau như W240, W320, W450, WS, Lb,…
Bước 8 - Đóng gói: Cuối cùng, các thành phẩm được đóng gói theo yêu cầu của khách hàng. Thông thường sẽ được hút túi chân không và đóng trong các thùng carton.
Quá trình phát triển của công nghệ hạt điều
Sản xuất bán thủ công
Thời gian đầu của ngành chế biến hạt điều, khoảng từ trước năm 2006, ngành điều Việt Nam được chế biến tương đối thủ công ở gần như tất cả các bước, gồm một số thiết bị sau:
- Bàn sàng cỡ thủ công: được thiết kế đơn giản từ các tấm lưới, quá trình sàng cỡ phải thực hiện hoàn toàn bằng thủ công.
- Lò hấp hơi cỡ nhỏ: thời kỳ đầu những năm 2000, lò hấp hơi được thiết kế rất đơn giản, được cấp nhiệt hoàn toàn bằng củi.
- Máy chẻ bán thủ công: khâu chẻ tách vỏ được thực hiện hoàn toàn thủ công (Hình 2). Ngày nay, máy chẻ tay vẫn được sử dụng cho hạt điều có size nhỏ nhất hoặc dùng cho một số nhà máy chế biến hạt điều rang muối.
Hình 2: Máy chẻ tay hạt điều
- Bóc lụa: trước đây, khâu bóc lụa được thực hiện thủ công 100% bằng dao cao như Hình 3.
Hình 3. Dao bóc lụa
Như vậy, gần như toàn bộ quy trình sản xuất thời kỳ đầu của ngành chế biến hạt điều được thực hiện bán thủ công với các máy móc và công cụ rất thô sơ, kèm theo đó là những nhược điểm về quy mô sản xuất và chất lượng không đồng đều do quá trình sản xuất phụ thuộc nhiều vào con người.
Tự động hóa
Từ năm 2009, ngành chế biến hạt điều của Việt Nam có những chuyển biến rất tích cực về máy móc và công nghệ sản xuất hạt điều. Liên tiếp sự ra đời của máy chẻ hạt điều, máy bóc lụa hạt điều, các máy móc về bắn màu phân loại đã giúp cho ngành chế biến hạt điều nước ta nâng cao năng suất rất lớn và kiểm soát tốt được chất lượng sản phẩm.
Ngày nay, quy trình sản xuất hạt điều có thể sử dụng máy tự động lên đến hơn 70% quá trình, tạo đột phá rất lớn cho ngành điều nước ta. Năng suất một máy chẻ có thể lên đến 2 tấn nhân một ngày với ekip khoảng 8 nhân công, trong khi dùng bàn chẻ thủ công một người chỉ chẻ được khoảng 40kg một ngày. Tương tự một đầu máy bóc lụa có thể xử lý được khoảng 3 tấn nhân một ngày tương đương công suất của gần 300 công nhân bóc tay như giai đoạn trước. Những bước đột phá và luôn đi đầu trong khâu phát triển và cải tiến máy móc đã trở thành lợi thế cạnh tranh rất lớn của ngành công nghiệp sản xuất và chế biến hạt điều của nước ta.
Hình 3. Máy chẻ tách vỏ hạt điều (Nguồn - Aucao.vn)
Sản phẩm của ngành điều
Sản phẩm được chế biến từ hạt điều hiện nay rất đa dạng và phong phú. Có nhiều cách phân loại sản phẩm từ hạt điều nhưng phổ biến nhất được chia làm hai nhóm: Sản phẩm sơ chế, sản phẩm chế biến sâu.
Sản phẩm sơ chế là sản phẩm hạt điều từ quá trình sơ chế, bao gồm các loại hạt điều nhân trắng chủ yếu làm nguyên liệu cho các ngành chế biến sâu, sản phẩm sơ chế chủ yếu được xuất khẩu ở Việt Nam, hạt điều nhân trắng được phân theo tiêu chuẩn quốc tế thành các loại dựa theo kích cỡ và ngoại hình cũng như tính chất của hạt như W180, W240, W320, W450,… hay các loại vỡ như Lbw, WS, SP,…
Sản phẩm chế biến sâu là các sản phẩm được chế biến thành thành phẩm có thể sử dụng ngay như hạt điều rang muối, hạt điều tẩm vị, bánh kẹo hạt điều,… Hạt điều rang muối là sản phẩm chế biến sâu được sản xuất nhiều nhất, thường là loại hạt điều rang muối còn vỏ lụa và được xuất khẩu chủ yếu qua các nước châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản,…
Ngoài ra, các phế phẩm của quá trình chế biến hạt điều còn có thể sử dụng để tạo ra các sản phẩm khác như vỏ hạt điều dùng để ép dầu, bả vỏ điều được dùng làm chất đốt, vỏ lụa hạt điều dùng để chế biến thức ăn cho gia súc gia cầm,…
Xem thêm:
Thị trường tiêu thụ của hạt điều Việt Nam
Cách phân biệt hạt điều Việt Nam và hạt điều nước ngoài
Nguyên liệu của ngành điều Việt Nam
Hạt điều Việt Nam - phân bố, diện tích, sản lượng và đặc điểm mùa vụ
Quá trình phát triển của ngành điều Việt Nam
Vai trò của ngành điều đối với Việt Nam giai đoạn những năm 2000
Nguồn và sản lượng nhập khẩu hạt điều thô của ngành điều Việt Nam
