Nếu Việt Nam được xem là công xưởng sản xuất hạt điều của thế giới thì Bình Phước được xem là thủ phủ của hạt điều Việt Nam, bởi lẽ vùng nguyên liệu của nước ta tập trung phần lớn ở tỉnh này, kèm theo đó là số lượng doanh nghiệp sản xuất hạt điều cũng tập trung đa số ở Bình Phước. Thống kê cho thấy, hiện tại trên địa bàn tỉnh Bình Phước có hơn 1.400 cơ sở chế biến hạt điều với hơn 1.340 doanh nghiệp từ vừa đến doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ (Theo binhphuoc.gov.vn).
Đặc điểm
Hạt điều Bình Phước được xem là đặc sản của Bình Phước, có giá trị dinh dưỡng và hương vị đặc biệt nổi trội hơn hẳn các vùng khác. Chính vì vậy, hạt điều Bình Phước được đánh giá rất cao và có giá trị thương phẩm cao hơn hẳn nhiều vùng. Hạt điều Bình Phước có thể nhận biết qua các đặc điểm sau:
- Đối với hạt điều nguyên liệu, hạt điều Bình Phước có đặc điểm cuống hạt phình to, màu và bề mặt của lớp vỏ cứng bên ngoài sáng mịn và bóng, hạt đặc ruột nên khi lắc ít kêu hoặc không kêu, hạt chắc mẩy và có thân hạt khá dày (bụng hạt phình ra), độ dày giao động từ 14,5mm đến 18mm. Đặc biệt tỷ lệ thu hồi thành phẩm (tỷ lệ nhân trên tổng khối lượng hạt) luôn lớn hơn hoặc bằng 30%, số lượng hạt thường nhỏ hơn 200 hạt/kg, trung bình một hạt nặng từ 5g đến 6g.
Hình - Cây điều vào mùa vụ tại Hưng Lập, Phước Tín, Phước Long, Bình Phước
- Đối với hạt điều nhân (phần nhân thu được từ quá trình sản xuất và sơ chế hạt điều), hạt điều nhân Bình Phước có đặc điểm màu trắng hoặc vàng nhạt, hoặc ngà nhạt, dáng nhân điều thẳng và phình ra hai bên tại phần bụng, có độ dày lớn nhất từ 10,6mm đến 13,1mm, bề mặt nhân đồng màu và mịn, bóng nhẵn. Đặc biệt, hạt điều Bình Phước có hàm lượng chất béo luôn lớn hơn 40%, trong đó hàm lượng chất béo bão hòa đơn luôn trên mức 23%, điều này góp phần tạo hương vị thơm, ngọt và béo ngậy đặc trưng cho hạt điều Bình Phước.
Sản lượng và diện tích
Diện tích trồng điều tại Bình Phước tương đối ổn định trong 5 năm vừa qua, chỉ tăng nhẹ từ 134.014 héc ta năm 2015 lên 137.373 năm 2019 (Biểu đồ 2.5.2), chiếm tương đương 46,6% tổng diện tích trồng điều cả nước năm 2019. Chính vì vậy mà Bình Phước được mệnh danh là thủ phủ hạt điều của Việt Nam.
Nguồn: Pagacas tổng hợp từ Niên giám thống kê Bình Phước 2016, 2019
Sản lượng hạt điều thu hoạch có sự tăng trưởng không đồng đều qua các năm, chủ yếu phụ thuộc rất lớn vào yếu tố thời tiết. Năm 2015 được đánh giá là được mùa nên tổng sản lượng thu hoạch hạt điều của tỉnh đạt 198.851 tấn với năng suất đạt 1,5 tấn trên một héc ta, đây là mức rất tốt so với mặt bằng trung cả nước. Đến năm 2019, sản lượng hạt điều thu hoạch của Bình Phước đạt 150.525 tấn, đạt năng suất 1.09 tấn trên một ha, chiếm 52,8% tổng sản lượng cả nước.
Như vậy, về diện tích Bình Phước chiếm tới 46,6% cả nước nhưng về sản lượng tỉnh này chiếm đến 52,8%, những con số ấn tượng này phản ánh phần nào về sự phát triển của ngành sản xuất hạt điều tại thủ phủ Bình Phước.
Vinh danh
Từ những thành tựu đạt được, hạt điều Bình Phước đã và đang được thị trường Việt Nam và thế giới ưa thích không chỉ vì chất lượng tốt mà còn vì giá trị dinh dưỡng của hạt điều Bình Phước được đánh giá cao hơn phần lớn hạt điều từ các vùng khác. Chính những đóng góp đáng kể ấy mà Bình Phước được nhiều người biết đến và mệnh danh là thủ phủ hạt điều của Việt Nam.
Năm 2010, lễ hội “Quả điều vàng Việt Nam” được tổ chức tại Bình Phước nhằm tôn vình và khẳng định vị thế của các thương hiệu hạt điều Bình Phước nói riêng và Việt Nam nói chung.
Hình - Bình Phước đón nhận Chỉ dẫn địa lý về hạt điều
Năm 2018, Hạt điều Bình Phước đón nhận thông tin mới cực kì tích cực khi được Cục Sở hữu trí tuệ thuộc Bộ Khoa học và công nghệ trao văn bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý “Hạt điều Bình Phước” theo Quyết định số 673/QĐ-SHTT ngày 13/3/2018 của Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ.
